Hoog sensitiviteit (HSP)
Ben jij goed in aanvoelen van wat anderen nodig hebben? Sfeer oppakken als je een ruimte in komt? Kan je er last van hebben als andere mensen niet lekker in hun vel zitten of de sfeer op jouw werk niet goed is?
Heb je een groot rechtvaardigheidsgevoel? Raakt het nieuws je? Sta je snel klaar voor anderen? Zorg je voor hun behoeften beter dan voor de jouwe? En zeg je misschien ja, terwijl je eigenlijk nee voelt? Ben je een echte denker (geworden)?
Komen geluiden, geuren, beelden, smaken of sensaties aan jouw huid intens binnen en kan je hier last van ondervinden?
Herken jij je?
Als je op veel vragen ja hebt gezegd is de kans groot dat je hoogsensitief (een HoogSensitief Persoon, HSP) bent. En dit zeg ik niet om je een etiketje op de plakken. Of een diagnose te geven. HSP is een eigenschap. Een prachtige eigenschap en kwaliteit. Als je je herkent in HSP is het de moeite waard erover te gaan lezen. Erover lezen, je in het onderwerp verdiepen, kan je helpen je eigen “gebruiksaanwijzing” beter te leren kennen.
Want….
Ongeveer een op de vijf mensen heeft een brein dat wat anders werkt dat de rest. In ons brein, want ik heb er ook zo eentje, wordt de informatie die via de zintuigen binnenkomt diepgaander verwerkt. Alles wat je hoort, ruikt, ziet, proeft, voelt, komt als prikkels binnen, wordt “gepakt” door je brein, op gekauwd, gewikt en gewogen, onderzocht. Op zoek naar de beste uitkomst. De beste uitkomst voor het geheel, en niet direct voor jou.
De HSP is op zoek om alles wat binnenkomt in het brein te integreren en betekenis te geven; past het in het plaatje? Het is een prachtige eigenschap, die diepgaande verwerking, en het kan je valkuil worden als je er niet bewust mee omgaat.
Diepgaande verwerking
De diepgaande verwerking kost namelijk meer energie. Meer energie dan bij de andere mensen, die “oppervlakkiger” met de input omgaan. De diepgaande verwerking vraagt dat je genoeg tijd neemt om te ontprikkelen, op te laden en te herstellen van al die hersenactiviteit. Want al die prikkels geven ook een reactie in je zenuwstelsel, activeren dat. En dat is ok mits je ook actief zorgt voor herstelmomenten.
Voor een HSP is dat geen luxe, het is absolute noodzaak.
Want als je je zelfzorg geen prioriteit geeft raak je overprikkelt. Dat kan veel klachten geven. Denk maar aan slaapproblemen, stress of andere psychische en lichamelijke klachten.
Geboren met een hoogsensitief brein
Je wordt geboren met een hoogsensitief brein. Het vervullen van de behoeften van een HSP-kind luistert net wat nauwer dan de behoeften van minder sensitieve kinderen. Vergelijk bijvoorbeeld paardenbloemen en orchideeën. Paardenbloemen bloeien overal. Om een orchidee in bloei te krijgen luistert de kwaliteit van de grond, de hoeveelheid water en voeding nauwer.
Als je als HSP-kind jouw behoeften goed vervuld kreeg, maakt dat je sterk en biedt het alle mogelijkheid om te floreren in je leven. Als dat niet zo was, en helaas is dat bij veel HSP zo, dan heb je later meer te doen in het goed zorgen voor jouw behoeften, die te vervullen en zo jouw potentie te gebruiken.
Empathie
Als HSP heb je, door de ervaringen in jouw leven en hoe jouw brein werkt, wat meer kans op afwijzingsgevoeligheid.
Onderzoek met hersenscans laat zien dat hoogsensitieve personen subtiele signalen makkelijker oppikken en daardoor beter in staat zijn om emoties van anderen te herkennen.
Al met al is hoogsensitiviteit is een prachtige kwaliteit, mits je in staat bent steeds weer te ontprikkelen en te herstellen van alle input die binnenkomt.
Wist je dat dieren ook hoog sensitief kunnen zijn?
En die persoonlijkheidstypes komen overeen met het onderscheid ‘hoogsensitief’ en ‘niet-hoogsensitief’ dat we bij mensen aantreffen.
Ook bij dieren is de verhouding ongeveer 1:5, het blijkt dat die verhouding precies goed is om het voortbestaan van de soort te garanderen. Ik vind dat zo’n fijne gedachte: “de sensitieven (mensen en dieren) zijn nodig”.
Mogelijk spelen de ‘verlegen’, meer sensitieve dieren nog een andere rol in het overleven van de soort. Ze kunnen hun soortgenoten namelijk waarschuwen voor gevaar.
HSP hebben signaalfunctie voor de groep
Onderzoek naar hoogsensitieve mensen laat iets soortgelijks zien. HSP’s reageren door hun diepere informatieverwerking sterker op positieve en negatieve ervaringen. In een negatieve context, bijvoorbeeld bij een te hectische werkplek of slechte sfeer, zijn zij de eersten die problemen ervaren. Maar als een omgeving gunstig is, zijn ze ook de eersten die opbloeien.
Hoogsensitieve personen kunnen hiermee een belangrijke signaalfunctie voor de groep als geheel hebben.
Hoe sensitiever hoe groter de impact van de omgeving
Hoe sensitiever je bent, des te meer impact de omgeving op je heeft, zowel in goede als in kwade zin. Dat geldt niet alleen voor mensen, maar bijvoorbeeld ook voor resusapen.
Sensitieve aapjes die worden grootgebracht door gemiddelde moeders, kampen vaker met problemen als stress dan niet-sensitieve aapjes met soortgelijke moeders. Maar sensitieve aapjes die worden grootgebracht door zeer kundige, koesterende moeders behalen de beste resultaten, zij worden de orchideeën.
Ze ontwikkelen zich snel, ze zijn beter bestand tegen stress, ze stijgen in de hiërarchie van de groep en worden vaak leiders.
Denkers ook HSP
Ik ben ervan overtuigd, en die aanname krijg ik van veel van mijn cliënten bevestigd, dat veel “denkers” van oorsprong juist HSP zijn.
Ze hebben de vlucht in hun hoofd genomen om maar niet teveel te voelen. Hebben bijna letterlijk een klep gezet tussen lijf en hoofd.
Zo was ik vroeger ook. En heb daardoor de signalen van mijn burn-out volledig gemist. Ik was niet in staat te luisteren naar het fluisteren van mijn lichaam. Zodat het heel hard moest schreeuwen.
Komt er een beeld bij je op als ik het schrijf? Een klep tussen je hoofd en lichaam? Als je hem herkent is het de moeite waard de komende tijd te onderzoeken of hij misschien een klein stukje open kan.
Wil je jouw sensitieve kwaliteiten meer gaan ervaren?
Beter weten en voelen wat je te doen en laten hebt om de mooiste versie van jezelf te zijn?
Ontdekken hoe je kunt schitteren en het beste uit jezelf halen?
Van je HSP een kracht maken?
Je bent van harte welkom. Boek nu de online gratis kennismaking.
Hallo Monique.
Herken al deze signalen en heb gereageerd via LinkedIn.
Groetjes Peter Kouwenhoven